We moeten vooral vitaal zijn en blijven. Hierdoor kunnen we nog harder werken, de coronacrisis overleven en gezond blijven. Maar waar gaat het eigenlijk over? Wat is vitaliteit? Toen ik tien jaar geleden begon als Vitaliteitscoach vroeg een kennis mij of ik dan bezig was om ouderen gezond en in beweging te houden. Nou, nee dus. Wat dan wel? Om daar achter te komen stel ik in organisaties altijd de volgende vraag: ‘wat als je morgen wakker wordt en iedereen is vitaal. Wat merk je bij jezelf? Wat zie je dan om je heen? Wat zie je op het werk?’

Dan blijkt dat iedereen bij vitaliteit het heeft over energie. Energie van mensen, van teams en van organisaties. Vanuit vitaliteitsperspectief vat ik al die opmerkingen als volgt samen: Vitaliteit gaat over leven in harmonie met jezelf, anderen en je omgeving. Vitaliteit is het hebben van een autonoom en zinvol leven.

Om zelf invloed te kunnen uitoefenen op jouw vitaliteit is Motivatie, Energie en Veerkracht nodig. We zien dat deze eisen een correlatie hebben met de psychologische basisbehoeften Autonomie, Binding en Competenties. Deze basisbehoeften worden beschreven vanuit de Zelf Determinatie Theorie(ZDT) (Deci EL& Ryan RM). Als je geen of onvoldoende ABC ervaart, krijg je geen energie en trekt je batterij ook helemaal leeg.  Naast psychologische zijn ook fysieke basisbehoeften belangrijk om vitaal te zijn. Als je slecht eet, drinkt, slaapt en te weinig beweegt, krijg je geen nieuwe energie. Deze psychologische en fysieke basisbehoeftes zijn essentieel voor ons persoonlijk en sociaal functioneren.

Ieder mens – zie in het plaatje persoon A of B – kan meer of minder in een ‘overleefstand’ komen te staan, waardoor er geen energie, veerkracht en motivatie is om vitaal te kunnen leven. De afbeelding illustreert dat psychologische en/of fysieke basisbehoeften in meer of mindere mate gefrustreerd kunnen zijn. Dat zorgt ervoor dat iemand zich in meer of mindere mate boven of juist onder de streep voelt. Boven de streep voelt men zich goed, maar onder de streep voelt men zich moe, heeft misschien pijn, geen energie, het kost veel energie om de dagelijkse dingen van de dag te kunnen doen.

Groepsvorming Een zeer belangrijke behoefte die de mens heeft is de behoefte aan verbinding. Daarom is de huidige lockdown soms moeilijk vol te houden. Vanuit de Evolutietheorie en Zelfdeterminatietheorie (Deci EL& Ryan RM) weten we dat mensen een diep verlangen hebben om te behoren tot een groep. Mensen functioneren beter in een groep. Dit geldt zowel privé als zakelijk. Om de lockdown zo zinvol en goed mogelijk door te komen, kun je je richten op zaken die je kunt doen voor jezelf en anderen. Wat zou je kunnen doen?

1. Bel 1 x per week mensen die het mogelijk moeilijk hebben. Maak een lijstje van mensen die minder dicht bij je staan en bel ze op. Vertel ze dat je besloten hebt om elke week 5 minuten te bellen om te kijken hoe het met ze is. Vraag hen wat ze bezighoudt. Deel eventueel lockdowntips van deze lijst en vraag de volgende keer wat ze er mee hebben kunnen doen. Uiteraard kan dat ook met mensen die dicht bij je staan, maar dat doe je automatisch.

2. Beweeg regelmatig. Maak een ommetje. Loop tenminste 3 x per dag minimaal tien minuten op een tempo waardoor je iets sneller gaat ademhalen. Dat verhoogt de circulatie en dat is goed voor heel veel zaken. Neem eventueel een rugzak mee om het iets zwaarder te maken. Via de gratis ommetje app, kun je er ook nog een soort van challenge van maken met anderen.

3. Doe een ontspanningsoefening door een langere uitademing te maken. Forceer niks, maar probeer de uitademing steeds iets te verlengen. In mijn volgende artikel ga ik hier dieper op in.

Voor de manager is het vooral belangrijk om juist nu contact te maken met jou mensen. Toon interesse in je medewerker en/of collega. Hoe kun je dit doen?

1. Bel een medewerker op voor een praatje.
2. Plan een wandelafspraak met een medewerker in. Op afstand kan prima gewandeld worden en is er even echte aandacht mogelijk.
3. Zorg voor vaste structuur en duidelijkheid van taken. Geef ruimte voor beweging en herstel.
4. Straal vertrouwen uit naar je medewerkers. Stuur niet op cijfers en uren, maar op vertrouwen.

Nanny Landman – Ervaren Vitaliteitspecialist en Arbo adviseur. Lees meer over Nanny – Expert van Second Office.