Door mr. Eline Geven – advocaat arbeidsrecht bij Bureau LEX Advies & Advocaten

Zorgplicht van werkgevers bij thuiswerken: tips en adviezen

Eén van de gevolgen van COVID-19 was dat veel werknemers noodgedwongen moesten thuiswerken. Hoewel de coronamaatregelen steeds meer versoepelen, is de verwachting dat het thuiswerken zal blijven. De op handen zijn de ‘Wet werken waar je wil’ speelt hier ook op in.

Thuiswerken brengt echter ook de nodige risico’s met zich mee, zowel voor de werkgever als de werknemer:

• De (noodgedwongen) thuiswerkplek is in veel gevallen niet ergonomisch ingericht;
• Werknemers bewegen minder met mogelijk fysieke en mentale klachten tot gevolg, zoals rug- en nekklachten, maar ook vermoeidheid en depressiviteit.

Naar verwachting zullen werkgevers vaker aansprakelijk worden gesteld voor schade, die werknemers hebben opgelopen als gevolg van structureel thuiswerken. In dit blog sta ik stil bij de zorgplicht van de werkgever voor thuiswerkende werknemers en de risico’s die hiermee gepaard gaan.

Algemene zorgplicht werkgevers

Zorgplicht ten aanzien van de werkplek

Kort gezegd: het treffen van maatregelen die redelijkerwijs nodig zijn, om te voorkomen dat de werknemer schade lijdt in de uitoefening van de werkzaam-heden. Welke maatregelen dat concreet zijn, verschilt per geval/situatie en is afhankelijk van: • de aard van de werkzaamheden; • de kenbaarheid van het gevaar; • de kans dat het gevaar zich verwezenlijkt; • de ernst van de gevolgen; • de bezwaarlijkheid van de te nemen veiligheidsmaatregelen.

“Werkplek: iedere plaats die in verband met het verrichten van de arbeid wordt gebruikt. “ Hieronder valt dus niet alleen de arbeidsplaats op kantoor, maar ook de thuiswerkplek. Binnen de wetgeving wordt het thuiswerken namelijk gezien als ‘plaatsonafhankelijke arbeid’. In beginsel geldt dat de werkgever ook dient te zorgen voor goede arbeids-omstandigheden voor thuiswerkers.

Voorkomen en beperken van werkgeversaansprakelijkheid: wat kunt u doen?

Inrichten van een ergonomische werkplek
Zorgdragen voor een ergonomisch ingerichte werkplek én erop toezien dat ergonomisch wordt gewerkt.
Het is aan de werkgever om de juiste middelen ter beschikking te stellen, zoals een ergonomische stoel of bureau. In de praktijk is het vaak lastig om te zien of de werknemer zijn arbeidsplek ergonomisch heeft ingericht. Daarom is het advies om een checklist te verstrekken waaruit volgt waaraan een ergonomisch ingerichte werkplek moet voldoen. Of deel een instructievideo over een juiste werkhouding en optimale verlichting van de werkplek.
Tip: informeer bij de werknemer naar wat hij thuis al heeft en waar hij nog behoefte aan heeft.

Psychosociale arbeidsbelasting
Erop toezien dat de werkdruk wordt beperkt.
Ga regelmatig met uw werknemers (in teamverband, maar ook individueel) in overleg. Vraag hoe zij de werkdruk ervaren. De persoonlijke thuissituatie van de werknemer kan hierin ook een rol spelen. Uiteraard heeft de werknemer hierin ook een eigen verantwoordelijkheid.

Verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E)
De RI&E geldt ongeacht of de werkgever een thuiswerkbeleid voert of niet.
Stel vast welke risico’s en gevaren het werk met zich meebrengt, voor de veiligheid en gezondheid van uw werknemers. In zijn algemeenheid én voor bijzondere categorieën werknemers. Aan de hand van de RI&E stelt u een plan van aanpak op; welke maatregelen worden genomen om die risico’s zoveel mogelijk te beperken. Werknemers moeten kennis kunnen nemen van de inhoud van dit plan.

Controle op thuiswerken
Het controleren van thuiswerkers is een lastig punt. Houd rekening met de privacy van de werknemer én de AVG.
Om te kunnen controleren of een werknemer de adviezen omtrent gezond thuiswerken opvolgt OF als een werknemer beginnende klachten ervaart, kan de werkgever bijvoorbeeld een ergonomisch adviseur inschakelen.

Dit is een beknopte weergave van de rechten en plichten die gelden voor thuiswerken. Voor een uitgebreide toelichting of bij specifieke vragen omtrent thuiswerken en andere arbeidsrechtelijke onderwerpen staan wij u graag te woord.